Công ty TNHH Xuất nhập khẩu và Đầu tư An Nguyên (trụ sở 62 Phù Đổng phường Tân Tiến, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa) là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nhập khẩu hàng hóa từ Hoa Kỳ về Việt Nam từ năm 2018 đến nay.

Trong quá trình thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu, chúng tôi luôn tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật về hải quan. Việc kiểm hóa, kiểm tra ID đều đảm bảo đúng và đủ 100% về số lượng, tên hàng, chủng loại theo khai báo.

Thực hiện theo hướng dẫn của Cục Hải quan (Bộ Tài Chính) về việc tiếp nhận các phản ánh, kiến nghị liên quan đến hoạt động nhập khẩu hàng hóa từ Hoa Kỳ, chúng tôi xin trình bày các vướng mắc thực tế như sau:

Do đặc thù hàng hóa xuất xứ từ Hoa Kỳ, các lô hàng của chúng tôi thường nằm trong diện giám sát trọng điểm của cơ quan hải quan. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải chịu sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ hơn, cả trong khâu soi chiếu, kiểm hóa thực tế và quản lý luồng tờ khai. Chúng tôi hoàn toàn hiểu và ủng hộ việc tăng cường quản lý nhà nước đối với hàng hóa nhập khẩu có rủi ro cao. Tuy nhiên, việc giám sát cần bảo đảm công khai, minh bạch, quy trình rõ ràng, đúng người, đúng thẩm quyền, để tránh gây thiệt hại hoặc tâm lý bất an cho doanh nghiệp.

- Vướng mắc trong khâu soi chiếu hàng hóa tại cảng sau khi thông quan, trong nhiều trường hợp, doanh nghiệp bị gián đoạn việc lấy hàng do tờ khai chưa được truyền về cảng, dẫn đến không khớp lệnh với hệ thống của Cảng. Qua tìm hiểu, nguyên nhân là do cán bộ hải quan soi chiếu không nhập dữ liệu vào hệ thống kịp thời, chỉ thực hiện khi doanh nghiệp chủ động liên hệ, ảnh hưởng đến tiến độ giải lấy hàng ra khỏi cảng và làm phát sinh chi phí lưu bãi.

- Hàng hóa bị giữ lại không rõ lý do tại cảng trung chuyển. Trong năm 2024 và đầu năm 2025, nhiều lô hàng của công ty chúng tôi từ Hoa Kỳ trung chuyển qua Cảng Cái Mép về đích Cảng Cát Lái liên tục bị hải quan giám sát tại Cái Mép giữ lại để yêu cầu kiểm tra thực tế. Tuy nhiên, chỉ khi doanh nghiệp chủ động đến làm việc thì mới được mở khóa hệ thống để cho hàng tiếp tục về Cát Lái. Việc này gây gián đoạn lưu thông, làm tăng thời gian và chi phí, đặc biệt bất cập vì chúng tôi không mở tờ khai tại địa bàn Cái Mép, cũng không có đại diện thường trú tại khu vực.

- Vụ việc bất thường tại Container số RFCU5057323/tờ khai 106971722430. Đối với tờ khai số 106971722430 ngày 26/2/2025, thông quan ngày 17/3/2025, mở tại Hải quan cửa khẩu Cảng Sài Gòn khu vực 1, chúng tôi phản ánh vụ việc cụ thể như sau:

Ngày 14/03/2025, doanh nghiệp nhận được chỉ thị tạm dừng đưa hàng hóa qua khu vực giám sát để kiểm tra thực tế do nghi vấn rủi ro khai báo. Trên phiếu đề nghị phối hợp không ghi rõ đơn vị phối hợp, gây lúng túng trong việc xác minh lực lượng kiểm tra.

Khi đang thực hiện kiểm hóa, có hai người tự xưng là cán bộ kiểm soát, trong đó người tên Việt (không mặc đồng phục, không trình thẻ ngành) tự xưng là tổ phó Đội Kiểm soát Hải quan TP.HCM, yêu cầu đồng kiểm. Doanh nghiệp tuân thủ, xuất trình hàng hóa theo yêu cầu. Tuy nhiên, sau đó bị yêu cầu đóng lại container và kiểm tra tiếp tục vào hôm sau.

Ngày 15/3/2025, có hai người khác được kiểm hóa giới thiệu với doanh nghiệp là kiểm soát đến thực hiện kiểm tra tiếp tục. Buổi kiểm tra kết thúc trong buổi sáng, không phát hiện sai phạm, container được đóng lại.

Tuy nhiên, đến 12h trưa cùng ngày, ông Việt quay lại, yêu cầu kiểm hóa và kiểm soát mở container, lấy mỗi loại hàng 1–2 sản phẩm để làm mẫu, không lập biên bản, không có sự chứng kiến của doanh nghiệp và không trả lại hàng vào container.

Doanh nghiệp đề nghị Chi cục Hải quan khu vực II trích xuất camera khu vực kiểm hóa tập trung trong hai ngày 14 và 15/03/2025 để kiểm chứng toàn bộ sự việc nêu trên. Việc hàng bị rút ra 3 lần, không theo đúng quy trình, đã khiến hàng hóa bị hư hỏng nghiêm trọng: Nước rửa chén chảy vào thực phẩm; Sản phẩm thực phẩm bị biến dạng do đổ bể, hư hỏng; Hàng hóa bị thất lạc, không được hoàn trả; Gây thiệt hại lớn về tài chính và thời gian cho công ty chúng tôi.

Đề nghị Quý cơ quan căn cứ vào các nội dung đã nêu, xác minh rõ trách nhiệm của các cá nhân liên quan, đặc biệt là người tên Việt có mặt tại hiện trường kiểm tra lô hàng nhưng không mặc đồng phục, không xuất trình thẻ ngành.

Theo đó. làm rõ quy trình lấy mẫu kiểm tra, nơi lưu giữ, và xử lý các mẫu đã được rút khỏi container.

Trích xuất dữ liệu camera giám sát tại khu vực kiểm hóa trong các ngày 14– 15/03/2025 để đối chiếu và bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp.

Có biện pháp xử lý trách nhiệm và bồi thường phù hợp nếu xác minh có sai phạm gây thiệt hại cho doanh nghiệp.

Xác minh và xử lý nghiêm hành vi phát ngôn thiếu chuẩn mực, có dấu hiệu hù dọa doanh nghiệp của ông Việt trong quá trình kiểm tra thực tế. Cụ thể là việc ông này đe dọa sẽ mời lực lượng Quản lý thị trường đến kiểm tra kho bãi của doanh nghiệp, hoặc đến Cảng để kiểm tra container hàng hóa, trong khi không có căn cứ pháp lý rõ ràng. Hành vi này gây ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần làm việc của doanh nghiệp, làm xói mòn niềm tin vào môi trường thủ tục hành chính công bằng, minh bạch.

Làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị có cán bộ liên quan, trong việc buông lỏng quản lý, để xảy ra tình trạng gây phiền hà, sách nhiễu doanh nghiệp, làm ảnh hưởng đến uy tín ngành Hải quan và gây thiệt hại cho hoạt động sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp.

Đề xuất giải pháp để cải thiện công tác kiểm tra, giám sát hàng hóa nhập khẩu và tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp, chúng tôi kính đề xuất:

- Công khai thông tin phối hợp kiểm tra: Trên phiếu đề nghị phối hợp kiểm tra, cần ghi rõ tên đơn vị phối hợp, họ tên cán bộ tham gia, thời gian kiểm tra cụ thể, đảm bảo minh bạch và đúng quy trình.

- Tăng cường ứng dụng công nghệ và đồng bộ dữ liệu số: Dữ liệu soi chiếu và thông quan cần được cập nhật kịp thời và tự động vào hệ thống, tránh để doanh nghiệp phải liên hệ nhắc nhở, ảnh hưởng tiến độ lấy hàng. Kết nối thông suốt hệ thống dữ liệu giữa các Cảng trung chuyển và cảng đích để tránh tình trạng giữ hàng do khác nơi mở tờ khai.

- Chuẩn hóa quy trình lấy mẫu kiểm tra: Việc lấy mẫu phải được lập biên bản đầy đủ, ghi nhận số lượng, tình trạng hàng hóa, mục đích kiểm tra, có sự chứng kiến và ký xác nhận của đại diện doanh nghiệp. Trường hợp không trả lại mẫu, cần có văn bản thể hiện rõ lý do và hướng xử lý đối với phần hàng hóa bị lấy mẫu. Ban hành quy định nghiêm cấm cán bộ Hải quan lợi dụng chức vụ, quyền hạn để tự ý yêu cầu lấy mẫu hàng hóa của doanh nghiệp khi không có lý do chính đáng, không có chỉ thị bằng văn bản hoặc không có sự tham gia của các đơn vị phối hợp theo quy định.

- Thiết lập đầu mối liên hệ chuyên trách tại khu vực cảng: Bố trí cán bộ đầu mối chuyên trách để hỗ trợ nhanh các doanh nghiệp thường xuyên làm thủ tục, giúp rút ngắn thời gian xử lý, tránh phải đi lại nhiều lần, thông quan hàng hóa 24/7 khi các doanh nghiệp hoàn thành xong thủ tục và nghĩa vụ tài chính trong thủ tục xuất nhập khẩu

- Trích xuất camera giám sát theo yêu cầu chính đáng: Khi có khiếu nại hoặc dấu hiệu bất thường, đề nghị tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận hình ảnh camera, đảm bảo minh bạch, có cơ sở xác minh khách quan.

Chúng tôi cam kết cung cấp đầy đủ hồ sơ, hình ảnh, hoặc giải trình bổ sung khi có yêu cầu từ cơ quan chức năng.

Đầu mối liên hệ của doanh nghiệp như sau: Ông Lê Vũ Thành An; Điện thoại: 0908 258 889; Email: an.lvt@annguyenfmcg.com.

Trân trọng kính chào